Het wapen van Berkenwoude
Geschiedenis
van de NH Kerk te Berkenwoude
De kerk wordt reeds genoemd in de 14e eeuw. Gelderse troepen, die Berkenwoude in brand hebben gestoken,
zijn waarschijnlijk verantwoordelijk voor beschadigingen aan het gebouw. Het huidige kerkgebouw bestaat
sinds 1512 en is een rechthoekige zaalkerk. De kerk heeft, zoals vele andere kerken, een westtoren. Aan
de hand van gevonden fundamenten is vastgesteld dat de oorspronkelijke kerk een recht gesloten koor heeft
gekend. De kapkonstruktie van de kerk bestaat voor het overgrote deel uit hout, afkomstig uit het begin
van de 16e eeuw, terwijl sporen van de brand geheel ontbreken. Het is de oudste kapkonstruktie van de
Krimpenerwaard, daterend van net na 1512. Ze bestaat uit eiken sporenparen met haanhouten vanaf de
traveeën, met als kenmerkende eigenschap het ontbreken van een nokgording. Ten tijde van de reformatie
(ongeveer in 1570) ging het gebouw vanuit katholieke handen over naar de protestanten. In Berkenwoude
werd in 1573 een predikant aangesteld, de eerste in de Krimpenerwaard.
De kerktoren dateert van 1720 of eerder. De thans aanwezige klokken hierin dragen het jaartal 1755.
In 1732 wordt aan de Staten van Holland door de kerkmeesters bericht dat door blikseminslag de toren
in brand is geraakt. Hierbij wordt tevens gewezen op de noodzaak van een nieuwe luidklok. Rond 1850
wordt de technische staat van de kerk beoordeeld en er wordt van gesteld: "Deze was tot zo verre
vervallen, dat er zonder gevaar de Godsdienst niet in geoefend konden worden". Een eerste restauratie
wordt dan uitgevoerd in 1853, waarbij het schip vernieuwd wordt. Bij deze kerk wordt dan hergebruikt
een deel van het onderste muurwerk en de kap. Het direct in het zicht zijnde gedeelte van de zuidgevel
wordt met een steen beklampt. Aan de noordgevel wordt de oude steen hergebruikt.
De toren werd gerestaureerd vóór de Tweede Wereldoorlog. In de daarop volgende jaren wordt de
toestand van de kerk er niet beter op, als gevolg van het feit dat die restauratie niet goed werd
uitgevoerd. Het is daarom dat een tweede restauratie nodig wordt gevonden. Tussen 1972 en 1974 wordt
deze uitgevoerd. De verzakte funderingen worden onderheid en voorzien van nieuwe funderingsbalken van
gewapend beton. Scheef gezakt en gescheurd metselwerk wordt hersteld, evenals de verrotte kapdelen.
Recentelijk werd het pleisterwerk aan de binnenzijde vernieuwd en werden de natuurstenen vloertegels,
eerder in zand gelegd, nu herlegd op een nieuw aangebrachte ondervloer.
De kerk met haar consistorie en de pastorie is eigendom van de Nederlands Hervormde kerkgemeente
terwijl de toren eigendom is van de burgerlijke gemeente Bergambacht. Het is thans een rijksmonument.
Bron: De Krimpenerwaard. Kort overzicht van de geschiedenis van de NH Kerk te
Berkenwoude
Bezienswaardigheden
Berkenwoude op een ansicht
Complementair
Boerderij aan de Groene Weg
